Σπιναλόγκα: The Full Story

Όσοι δεν διάβασαν το βιβλίο της Βικτόρια Χίσλοπ, «το Νησί», είδαν την τηλεοπτική του μεταφορά. Και, κάπως έτσι, όλοι έμαθαν για τη Σπιναλόγκα. Μπορεί στο μυαλό των περισσοτέρων να είναι το νησί των λεπρών, αλλά το μικρό νησάκι της Κρήτης έχει μεγάλη ιστορία. Μία ιστορία αιώνων που έκανε τη Σπιναλόγκα διάσημη· και όχι για τις φυσικές της ομορφιές.

Πρόκειται για ένα πολύ μικρό νησί στον Άγιο Νικόλαο Κρήτης και βρίσκεται στον κόλπο της Ελούντας, δίπλα στη χερσόνησο της Κολοκύθας. Λέγεται πως κάποτε η Σπιναλόγκα αποτελούσε τμήμα της χερσονήσου και χωρίστηκαν, όταν το 1526 οι Ενετοί άνοιξαν διώρυγα σε αυτό το σημείο. Εδώ και σαράντα χρόνια, θεωρείται προστατευόμενη αρχαιολογική περιοχή, ενώ είναι ο πιο επισκέψιμος αρχαιολογικός χώρος της Κρήτης μετά την Κνωσό.

Στα μινωικά χρόνια η Σπιναλόγκα ήταν το γεωγραφικό εκείνο σημείο που φρουρούσε το λιμάνι της αρχαίας Ολούντας, που αργότερα μετονομάστηκε σε Ελούντα. Ο Όμηρος κάνει αναφορές για μία πολύ σημαντική πόλη-κράτος της Κρήτης, την Ολούς. Η Ολούς ήκμαζε συνεχώς μέχρι και τον 8ο αιώνα μ.Χ., όπου η παρουσία πειρατών αραβικής καταγωγής στη Μεσόγειο, ανάγκασαν τους κατοίκους να εγκαταλείψουν το λιμάνι της πόλης για να είναι ασφαλείς.

Η παρακμή συνεχίστηκε στα χρόνια της αραβοκρατίας και της β’ βυζαντινής περιόδου και διακόπηκε με την ενετική κατοχή. Ο αβαθής πυθμένας του κόλπου της Ελούντας και τα πλούσια σε αλάτι νερά του ήταν ο λόγος που οι Ενετοί αποφάσισαν να αξιοποιήσουν την περιοχή. Κατασκεύασαν αλυκές και άρχισαν να εμπορεύονται τα προϊόντα της. Οι επεκτατικές κινήσεις των Οθωμανών προέτρεψαν τους Ενετούς να ενισχύσουν την οχύρωση της Ελούντας, μετατρέποντας τη Σπιναλόγκα σε ένα από τα σημαντικότερα θαλάσσια οχυρά της Μεσογείου. Για να αντιληφθεί κανείς τη στρατηγική δεινότητα των Ενετών, αξίζει να αναφερθεί ότι η Σπιναλόγκα παραδόθηκε στους Τούρκους 60 χρόνια μετά την κατάληψη της Κρήτης, αποδεικνύοντας έτσι, πόσο κατάλληλα είχε σχεδιαστεί η άμυνα του νησιού. Μετά την αυτονόμηση της Κρήτης, η Σπιναλόγκα εγκαταλείφθηκε και μετατράπηκε σε λεπροκομείο το 1903, όταν έφυγαν από τον τόπο και οι τελευταίοι Τούρκοι κάτοικοι.

Η νησίδα αυτή θεωρήθηκε ιδανική για την ίδρυση του λεπροκομείου, το οποίο θα φιλοξενούσε, για αρχή, ντόπιους ασθενείς, προσβεβλημένους από τη Νόσο του Χάνσεν. Μετά την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα, απομονώθηκαν στη Σπιναλόγκα ακόμα περισσότεροι χανσενικοί, ενώ χαρακτηρίστηκε ως Διεθνές Λεπροκομείο, όταν εστάλησαν εκεί και ασθενείς από άλλες χώρες. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Σπιναλόγκα ήταν το μοναδικό σημείο της Ελλάδας στο οποίο δεν εγκαταστάθηκαν ποτέ γερμανικές φρουρές, από φόβο μήπως μολυνθούν. Λίγο αργότερα, το 1957, και αφού είχε ανακαλυφθεί το φάρμακο που έσωσε τόσες ζωές, το λεπροκομείο έκλεισε για πάντα.

Σήμερα, η Σπιναλόγκα, τους καλοκαιρινούς μήνες φιλοξενεί περισσότερους από χίλιους επισκέπτες, ενώ γίνονται προσπάθειες να συμπεριληφθεί στη λίστα των Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Τα σπίτια, που κάποτε στέγαζαν τους λεπρούς, έχουν πια γκρεμιστεί, ενώ γίνεται τεράστια προσπάθεια διάσωσης και συντήρησης των ενετικών οχυρώσεων.

Στο νησί μπορείτε να φτάσετε από τον Άγιο Νικόλαο, το λιμάνι της Ελούντας και την παραλία της Πλάκας, χρησιμοποιώντας καραβάκι, καΐκια και βάρκες αντίστοιχα, πληρώνοντας, ουσιαστικά, φθηνό εισιτήριο. ( Ελούντα – Σπιναλόγκα: 10€ ανά άτομο, Πλάκα – Σπιναλόγκα: 8€ ανά άτομο, Αγιος Νικόλαος – Σπιναλόγκα: 25 € ανά άτομο).

«Ξέχασε την ελπίδα από τη ζωή, εσύ που μπαίνεις εδώ πέρα» διάβαζαν οι λεπροί στην κεντρική είσοδο του οικισμού των λεπρών και η Σπιναλόγκα είναι η απόδειξη πως η ζωή δεν είναι μόνο ξέγνοιαστη. Είναι άλλος ένας τόπος που καταπατήθηκε, που εγκαταλείφθηκε, αλλά που πάντα θα προκαλεί το ίδιο δέος στους επισκέπτες του. Ένας τόπος που στο τέλος όλα μπορούν να φαίνονται όμορφα.

*featured image @christophedesch

Ioannis Sorotos

Ξεκίνησε το blogging, όταν δεν ήταν καν μόδα στην Ελλάδα, μόνο και μόνο για να εκφράζεται! Μετά από τόσα χρόνια, παραμένει ακόμα άγνωστος και ευγνώμων, που, μέσα από τη συγγραφή, έμαθε πώς να νιώθει ελεύθερος, αφήνοντας πίσω του οτιδήποτε έχει αρνητικό πρόσημο! Γι' αυτό προτείνει και σε εσάς να χαμογελάτε!

Ioannis Sorotos

Αφήστε μια απάντηση Ακύρωση απάντησης