Οι διακοπές στην Κρήτη είναι άδικο να μη συμπεριλάβουν την επίσκεψη και τη διάσχιση ενός φαραγγιού. Άδικο στις αναμνήσεις που θες να χτίσεις δηλαδή. Και το να θελήσεις να βρεις φαράγγι στην Κρήτη είναι σαν να ζητάς ξωκλήσι στις Κυκλάδες ή τρεχούμενα νερά στις Σποράδες. Με περισσότερα από 400 καταγεγραμμένα φαράγγια στο σώμα της, είναι δικαιωματικά πρώτη στην Ελλάδα στη σχετική λίστα, καθώς οι γεωλογικές ανακατατάξεις στη διάρκεια εκατομμυρίων χρόνων άφηναν πάντα εμφανή τα σημάδια τους στη «χώρα των φαραγγιών».
Ρωτώντας θα μάθεις για πολλά : θα σου πουν για το φαράγγι της Αράδαινας, το Κουρταλιώτικο, του Ρίχτη, του Ρούβα, για τόσα και τόσα ακόμα που όλα έχουν να σου προσφέρουν μια ανυπολόγιστη ομορφιά σε αρκετές παραλαγγές και με αρκετές ομοιότητες. Σημαντικό κριτήριο για να επιλέξεις ποιο φαράγγι θα είναι αυτό που θα διασχίσεις, είναι να ρωτήσεις για τα χιλιόμετρά του, τις ώρες που θα χρειαστείς για να το ζήσεις ή για το βαθμό δυσκολίας που ενδεχομένως έχει. Αν όμως πρέπει να διαλέξεις μόνο ένα, τότε ζήσε επικίνδυνα και διάλεξε αυτό που οι Σφακιανοί αποκαλούν τον Φάραγγα, ενώ όλα τα υπόλοιπα απλώς φαράγγια.
Tο Φαράγγι της Σαμαριάς διαλέξαμε κι εμείς να επισκεφτούμε μερικές εβδομάδες πριν κι ήταν από τις ομορφότερες αποφάσεις που πήραμε το φετινό καλοκαίρι. Στα νότια των Χανίων, το δεύτερο μεγαλύτερο φαράγγι της Ευρώπης σε μήκος 13 χιλιομέτρων και το διασημότερο πεζοπορικό φαράγγι της, έχει δύο φυσικές εισόδους, με τη βόρεια να τοποθετείται στο οροπέδιο Ομαλός στα 1.227 μέτρα. Η είσοδος αυτή ονομάζεται Ξυλόσκαλο, λόγω των ξύλινων κορμών που διευκόλυναν την αρχικά απότομη κατάβαση, ενώ το ίδιο το φαράγγι πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι της Οσίας Μαρίας. Η νότια εισοδός του βρίσκεται σχεδόν στο επίπεδο της θάλασσας, πριν το παράλιο χωριό της Αγίας Ρουμέλης, για τους ριψοκίνδυνους που θελήσουν να διασχίσουν το φαράγγι ανεβαίνοντας, κάτι που στον δικό μου νου ισοδυναμεί με απίστευτο ή τους πονηρούς, που κάνουν την τεμπέλικη διαδρομή όπως μας είπαν, από την είσοδο δηλαδή μέχρι τις Πόρτες και πάλι πίσω.
Εμείς επιλέξαμε την καθοδική πορεία και, για να το κάνουμε, βάλαμε τα ξυπνητήρια μας πριν καλά καλά χαράξει, γιατί όπως μας πληροφόρησαν (και πήραμε κι οι ίδιοι μια ιδέα από τα τουριστικά λεωφορεία που έρχονταν απανωτά) χιλιάδες επισκέπτες το διασχίζουν καθημερινά ερχόμενοι απ’όλο τον κόσμο κι όσο πιο νωρίς ξεκινήσεις, τόσο καλύτερα θα το απολαύσεις. Φτάσαμε στο Ξυλόσκαλο, πήραμε ένα γερό πρωινό στην καφετέρια της εισόδου και πήραμε την απόφαση να ξεκινήσουμε. Στα 1.227 μέτρα υψόμετρο αναμετράται ο κόσμος σου ολόκληρος κι αφού πληρώσαμε εισιτήριο στο φυλάκιο της εισόδου, ξεκινήσαμε την κατάβαση. Το μονοπάτι είναι δασωμένο με κυπαρίσσια και πεύκα, φαρδύ, ευδιάκριτο, στην αρχή μόνο κατεβαίνει απότομα. Συναντούσαμε συνεχώς πόσιμο νερό από κτιστές βρύσες, άφθονη σκιά, μικρές καμπίνες τουαλετών, είχαμε την αίσθηση ότι η διαδρομή έχει σχεδιαστεί στο να μπορέσεις να τη διασχίσεις με τις λιγότερες δυσκολίες. Κι έτσι και κάναμε.
Δεν έχει σημασία να αναφέρω σε πόσα σημεία σταματήσαμε να θαυμάσουμε τα τρεχούμενα νερά, τις πέτρες, το πράσινο, τη γη που υπήρχε, υπάρχει, θα υπάρχει. Οι φωτογραφίες είναι οι αποδείξεις, αν και ευτυχώς ή δυστυχώς σε τοπία τέτοιου βεληνεκούς, οι φωτογραφίες δεν αποτυπώνουν ποτέ το μέγεθος της ομορφιάς. Δίπλα στην ίδια τη φύση, παλιά κτίσματα, μικρά εκκλησάκια, ακόμα και το σπίτι όπου διέμεινε τον Μάιο του 1941 η Ελληνική Κυβέρνηση με τον πρωθυπουργό Εμμανουήλ Τσουδερό και τον Βασιλιά της Ελλάδος, Γεώργιο Β’, πριν συνεχίσουν για το Κάιρο. Είναι τόσες πολλές οι εικόνες που καλείσαι να αποτυπώσεις, που δεν προλαβαίνει το μυαλό να επεξεργαστεί, απλώς παρατηρεί κι εύχεσαι να καταγράφει. Όταν πια περάσαμε το έρημο πλέον χωριό της Σαμαριάς (σημερινό Εθνικό Δρυμό Λευκών Όρεων) , 3 ώρες περίπου αργότερα, ξέραμε ότι θα δοκιμαστούμε σε εικόνες απίστευτης ομορφιάς. Το τοπίο αλλάζει, γίνεται πιο ξερό, με λιγότερη βλάστηση και με ηπιότερη κλίση, οδηγώντας μας στις Πόρτες, στα τρία διαδοχικά στενά περάσματα πλάτους 3 μέτρων και ύψους τοιχωμάτων 100 – 700 μέτρων.
Ίσως δεν έχω νιώσει περισσότερο πλήρης στη ζωή μου, δεν έχω βρει ακόμα λόγια να βάλω σε σειρά που να περιγράφουν ακριβώς την αίσθηση όπως βρίσκεται στο μυαλό και στην καρδιά μου. Ακόμα και σήμερα, ξέροντας ότι διέσχισα τα 13 χιλιόμετρα του φαραγγιού, ότι έφτασα μετά από 5,5 ώρες στην έξοδο του και φωτογράφησα αμέτρητα σημεία, νοιώθω ότι η εμπειρία αυτή ξεπερνά τους αριθμούς και μόνο μη ρεαλιστικά μπορείς να την περιγράψεις. Όπως και τις φωνές των ανθρώπων όσο περνούσαμε τις Πόρτες, τον αντίλαλο από τις λέξεις τους. Έλαααα, φίλεεε, σ’αγαπώωω, όλα στο διηνεκές.
Όταν φτάσαμε στο τέλος της διαδρομής, περπατήσαμε το 1,5 περίπου χιλιόμετρο που μας έφτασε στα καταγάλανα νερά της Αγίας Ρουμέλης, λίγο πριν πάρουμε το καραβάκι που θα μας οδηγούσε στη Χώρα των Σφακίων. Στην Αγία Ρουμέλη αγκαλιαστήκαμε.Το καταφέραμε, είμαστε ήδη πιο ζωντανοί.
*Λειτουργία: 1 Μαΐου – 31 Οκτωβρίου, ανοίγει 7:00. Ενδέχεται λόγω αντίξοων καιρικών συνθηκών,το φαράγγι να μένει κλειστό, καλό είναι να επικοινωνήσετε με το Ξυλόσκαλο στο 2821067179
