Γνωρίζοντας τη Θεσσαλονίκη μέσα από τα γκραφίτι της πόλης

Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε εξοικειωμένοι με την εικόνα των γκραφίτι. Καλλιτεχνικές πινελιές σε τοίχους μουντούς, χώρους κατοικημένους αλλά και εγκαταλελειμμένους, που κατάφεραν να δώσουν μια πνοή ζωντάνιας στο γκρίζο. Όπου κι αν τα συναντήσουμε, θα θαυμάσουμε, τις περισσότερες φορές, το μεράκι, τη διάθεση και τη φαντασία του καλλιτέχνη που ξεχωρίζει. Πόσο μάλλον όταν μπορούν να αναδείξουν με την αισθητική τους μια πόλη, όπως η Θεσσαλονίκη.

Μπορεί σε παλαιότερες εποχές να τα θεωρούσαν κακοτεχνίες, κάποιες φορές ακόμα και καταπάτηση του δημόσιου χώρου, τα γκραφίτι όμως έχουν γίνουν πλέον αποδεκτά από το κοινό της Θεσσαλονίκη. Τα τελευταία χρόνια άλλωστε βλέπουμε όλο και περισσότερα και σαφώς ομορφότερα δείγματα γκραφίτι σε μεγάλες επιφάνειες, αλλά και κεντρικά μέρη. Τα σχόλια του κόσμου, και εμού, εγκωμιαστικά. Λίγο χρώμα παραπάνω είναι πάντοτε καλύτερα από τη μουντίλα που συναντάμε τόσο συχνά στις πολυκατοικίες.

Η Θεσσαλονίκη διεκδικεί επάξια τον τίτλο μιας εναλλακτικής και συνάμα καλλιτεχνικής πόλης. Κι εγώ θα προσπαθήσω να σου παρουσιάσω αυτή τη διαφορετική ομορφιά της μέσα από συγκεκριμένα γκραφίτι που έχουν κερδίσει επάξια μια θέση στα επιφανέστερα. Είτε είσαι επισκέπτης είτε συντοπίτης και καρντάση, είναι μια καλή ευκαιρία για να βγεις, να ανακαλύψεις και να θαυμάσεις αυτά τα κρυφά «έργα τέχνης».

Κτίριο ΕΡΤ3

Στο κτίριο όπου στεγάζεται το σπίτι της Ελληνικής Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης στη Θεσσαλονίκη με τον διακριτικό αριθμό 3 (ΕΡΤ 3) βρίσκεται ένα από τα πιο ιδιαίτερα γκραφίτι της πόλης. Στους τοίχους που κάποτε είχαν γεμίσει με συνθήματα και σχέδια, κακοτεχνίες χωρίς ουσία, ήρθε να τραβήξει τα βλέμματα οδηγών και περαστικών ένα τεράστιο γκράφιτι.

Με το χρώμα του έντονου κίτρινου στο background να τραβάει το μάτι, δύο φιγούρες ξεχωρίζουν στις δύο επιφάνειες του αριστερού τοίχου του κτιρίου. Αυτές δηλαδή που επιλέχθηκαν για να στολιστούν με ένα διαφορετικό έργο τέχνης του δρόμου.

Δύο μορφές, ένα κορίτσι και ένα – υποθέτω – αγόρι με μια μάσκα να καλύπτει το πρόσωπό του. Μια καλλιτεχνική απεικόνιση που ο καθένας μας μπορεί να ερμηνεύσει όπως θέλει και να αντιληφθεί. Σύμφωνα με τους καλλιτέχνες, Apset και Same84, αποτελεί μια διασκευή της Κοκκινοσκουφίτσας και του Κακού Λύκου. Δύο χαρακτήρων σε μια σύγχρονη εποχή, όπου η κοπέλα – κοκκινοσκουφίτσα αντιπροσωπεύει την κοινωνία και το αγόρι – λύκος τους φόβους και τις ανασφάλειες που προσπαθούμε να κρατήσουμε πίσω από μια μάσκα. Δεν το περίμενες, έτσι;

Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

Οι περισσότεροι έχουμε συνδυάσει τα νοσοκομεία στο μυαλό μας με πόνο, απέχθεια και ένα ελαφρύ μούδιασμα όταν επισκεπτόμαστε γνωστούς και συγγενείς αρρώστους. Αυτή την καταθλιπτική σε γενικές γραμμές ιδέα που κυριαρχεί, προσπάθησαν να εξισορροπήσουν τα δύο έργα καλλιτεχνών του δρόμου. Το καθένα με το δικό του νόημα.

Επί της οδού Καραμανλή, στη βόρεια είσοδο του νοσοκομείου, θα συναντήσεις μια μεγάλη τοιχογραφία. Διάφορα κτίρια, παράθυρα με φως στο σκοτάδι και ξάφνου… δύο κτίρια, σαν άνθρωποι να αγκαλιάζονται. Το συγκεκριμένα γκραφίτι από τους Nade & Nastwo πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της 15ης Biennale Θεσσαλονίκης. Το θέμα της, η Συμβίωση, εξ’ού και τα δύο κτίρια που αγκαλιάζονται στα πλαίσια της αρμονικής συμβίωσης.

Πιο πίσω, στην είσοδο των επειγόντων περιστατικών, δεσπόζει ένα άλλο έργο τέχνης με μεγάλη σημασία. Ένα τεραστίων διαστάσεων χέρι απεικονίζεται να δείχνει υποτιμητικά μια ανθρώπινη μορφή, η οποία σκύβει το κεφάλι σε ένδειξη ντροπής. Το γκραφίτι δημιουργήθηκε στα πλαίσια της εκστρατείας για την ενημέρωση του κόσμου αναφορικά με την Ηπατίτιδα C. Καλλιτέχνης, ένας από τους πιο αναγνωρισμένους Έλληνες Street Artists, o Ino. Με αυτό το έργο, προσπαθεί να δώσει ένα δυνατό μήνυμα για τον κοινωνικό στίγμα, που οδηγεί κάθε άνθρωπο να χάνει την ταυτότητά του και το δικαίωμα της κοινωνικής αποδοχής.

Φοιτητικές εστίες ΑΠΘ

Ανηφορίζοντας προς τον τόπο κατοικίας αρκετών φοιτητών, πάνω από το campus του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, θα βρεις κάτι εξωπραγματικό. Ένα τεράστιο γκραφίτι που καλύπτει εξ’ ολοκλήρου την όψη του κτιρίου της Φοιτητικής Εστίας. Με θέα προς της οδό του Αγίου Δημητρίου, ξεχωρίζει ένα επίκαιρο θέμα σε τοιχογραφία. Την ελληνική οικονομική κρίση.

Αρχαία αγάλματα και γλυπτά, ναοί και λοιπά κομψοτεχνήματα συνθλίβονται, καθώς διαλύονται οι κίονες. Καμωμένοι όχι από το κλασικό μας μάρμαρο, αλλά από το νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα mural με νόημα από τους διεθνούς φήμης καλλιτέχνη Blu που αποφάσισε να στείλει κι αυτός ένα ηχηρό μήνυμα με την τέχνη του.

Εντυπωσιακά γκραφίτι στο ΑΧΕΠΑ

Σε κοντινή απόσταση και το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, μέσα στο πανεπιστημιακό campus. Εκεί, όπως και στο Ιπποκράτειο, δε θα βρεις ένα, αλλά πλέον δύο έργα τέχνης του δρόμου.

Το πρώτο, το οποίο πραγματοποιήθηκε, έπειτα από πρόσκληση του Συλλόγου Νεφροπαθών Θεσσαλονίκης, αποτελεί μια συγκινητική τοιχογραφία των καλλιτεχνών Same84 και Apset σε επιφάνεια 500 τ.μ. Δύο μορφές με πλάτη η μία στην άλλη, με διαφορετικά χρώματα. Η αριστερή με κόκκινα σα να διαλύεται και η δεξιά με πράσινα και έντονα κίτρινα, σα να δημιουργείται μια μικρή έκρηξη. Το μήνυμα που θα βρεις στην κάτω αριστερή γωνία του αναφέρει «ζήσε δύο φορές». Σκοπός να αναδείξει την αξία της δωρεάς οργάνων και την αξία της ανθρώπινης ζωής.

Ένα ακόμη έργο που δημιουργήθηκε μέσα στο 2020, έτος COVID – 19, είναι η εικόνα μιας γιατρού να φοράει τη μάσκα της και την επιγραφή «Σας ευχαριστούμε». Για άλλη μια φορά, ο καλλιτέχνης Same84 θέλει να τιμήσει τον αγώνα χιλιάδων γιατρών και νοσηλευτών απέναντι στην πανδημία. Σε αυτούς που συχνά περνάνε στα ψιλά γράμματα.

Μελενίκου

Σε έναν τοίχο δίπλα στο γνωστό για τους φοιτητές δρόμο της Μελενίκου, θα βρεις ένα γκράφιτι που απλώνεται από τη βάση μέχρι την κορυφή της πολυκατοικίας. Κάποτε γκρίζας και μουντής, τώρα πολύχρωμης και εντυπωσιακής.

Σήμα κατατεθέν της περιοχής μια μορφή με κεφάλι ένα λαμπτήρα της γης και γύρω του να περνάνε χίλια πράγματα. Ένας νέος που θέλει να ανακαλύψει τον κόσμο θα πει κανείς.Δημιουργοί του οι Liv2 & Apset.

Γκραφίτι στη Ναυαρίνου

Ένα από τα πιο κεντρικά γκραφίτι βρίσκεται στη διασταύρωση Γούναρη και Σβώλου. Η γκριζαρισμένη επιφάνεια έχει αποκτήσει ζωγραφισμένα παράθυρα, ενώ οι μορφές μιας κοπέλας και ενός πλοκαμιού «σπάνε» το κεντρικό μοτίβο. Όπως λέει κι ο καλλιτέχνης του SER, σε συνεργασία με τους Zek, Jers και Ortsa, ξοδεύτηκαν μόλις 70 σπρέι και 30 λίτρα μπογιάς, καθώς και 100 φραπέδες, 20 πακέτα τσιγάρα και πολύ μπίρα».

Πολύ κοντά και ένα άλλο δημιούργημά του SER με τον Σιμόνη Φοντάνα που αποκαλύφθηκε στις αρχές του 2020. Μια κοπέλα που περιβάλλεται από πολύχρωμα σχέδια και τιτλοφορείται ως «πορτραίτο της Θεσσαλονίκης». Μια προσπάθεια δηλαδή των απανταχού καλλιτεχνών να δώσουν ένα πολύχρωμο πρόσωπο στην πόλη.

Μην προχωρήσεις πολύ. Στο στενό της οδού Απέλλου, θα βρεις ένα ακόμα «κρυφό» διαμαντάκι του SER. Ανάμεσα σε ένα κενό χώρο μεταξύ δύο πολυκατοικιών, ξεπροβάλει ένα δέντρο με μετέωρες τις ρίζες του και ένα περίεργο ζώο να κάθεται στον κορμό του. Για να το θαυμάσεις, θα πρέπει να σηκώσεις αρκετά ψηλά το κεφάλι σου.

Άνω Λαδάδικα

Θα κλείσω με το πιο γνωστό γκραφίτι της σύγχρονης εποχής στη Θεσσαλονίκη. Το έχεις δει σε posts facebook, instagram και πολλά άλλα. Επί της Κατούνη, στην περιοχή που αρκετοί πλέον αποκαλούν Άνω Λαδάδικα, ξεχωρίζει η μορφή μιας γυναίκας να κρατάει ένα φοίνικα με αλυσίδα. Έργο δύο καλλιτεχνών, της Νοτιοαφρικανής Faith47 και του Κινέζου DAL, τιτλοφορείται ως «Ορίζοντες Παρεμβάσεις Εθνικής εμβέλειας προς όφελος των γυναικών και για την καταπολέμηση της βίας». Όποιον και αν ρωτήσεις, σίγουρα έχει προσπαθήσει να αποθανατίσει στον φακό του όλο το mural αλλά πάντοτε ένα μέρος του θα είναι εκτός του καμβά.

Φυσικά, δεν είναι μόνο αυτά τα γκράφιτι που μπορείς να βρεις στη Θεσσαλονίκη. Υπάρχουν κι άλλα μικρά και μεγάλα έργα τέχνης του δρόμου σε κοινή θέα αλλά και κρυμμένα. Σου έδωσα μια γεύση και αφορμή, ευκαιρία να βγεις στην αναζήτηση λοιπόν!

ΥΓ: Η φωτογραφία εξωφύλλου είναι από το έργο του GERA 1 στα δυτικά της Θεσσαλονίκης, στον Εύοσμο. Το γράφω γιατί είμαι σίγουρος ότι θα σου τραβήξει την προσοχή και θα αναρωτηθείς!

Διάβασε περισσότερα δικά μου travelvibes εδώ

Διάβασε και αυτά:

Γιατί αξίζει ένα road trip στη Βορειοδυτική Ελλάδα

Από την αρχαιότητα στο σήμερα, μες τα νερά του Αχέροντα

© 2020, Harris Georgakis. All rights reserved.